Prawdziwa radość zawitała do domu – oto Dziadkowie przyszli na wieczorne czytanie książeczek! Rozsiedli się na dywanie w kąciku Kropki, a obok nich, na wielkiej pluszowej biedronce, przycupnęły dzieciaki. “To co będziemy dzisiaj czytać?” – zapytała babcia spoglądając na regały, pękające w szwach od literatury.

Książki jak na zawołanie wyprostowały się na półkach, dumnie wyprężyły grzbiety z tytułami i czekały w napięciu na decyzję Młodego i Kropki.

Były wśród nich książeczki dla zupełnie małych dzieci, kartonowe, odporne na nieporadność i destrukcyjność pulchnych rączek. Taka o aucie, które jest czerwone jak truskawka, i inna o pajączku, który spokojnie snuł swoją nić. Były lektury dla poważniejszych odbiorców, traktujące o jeżu szukającym noclegu w lesie i piesku szukającym piłeczki  w niedużym mieście. O świerszczu, który grał cały rok na skrzypcach, niepomny na nadchodzące mrozy, i o małym szwedzkim chłopczyku, który lubił grać na bębnie. Wreszcie – pośród bibliotecznych skarbów można było znaleźć długie, piękne opowieści o misiu, co to miał bardzo mały rozumek, i stare wiersze, znane także naszym babciom.

Te wszystkie skarby z celulozy, od urodzenia przyjaźniły się z moimi dziećmi. Stały na półkach gotowe na każde wezwanie, wystarczyło je otworzyć, by przed czytelnikiem rozkwitały wspaniałe światy. W każdej inny, w każdej ciekawy, fascynujący. Dzieci znały wiele z tych książek na pamięć, czasem wystarczyło zacytować jakiś fragment, by zobaczyć ten zamglony wzrok, świadczący o tym, że mały delikwent właśnie przed oczyma wyobraźni odtwarza sobie ilustracje.

Tak było.

Tymczasem Młody podrapał się po głowie. “O leukocytach!” – odpowiedział babci, po czym wytargał z półki czerwoną księgę w twardej oprawie i mogłabym przysiąc, że w tym momencie wszystkie inne okładki westchnęły z rozczarowaniem i wyrzutem, że jak to, że dlaczego znowu o tych cholernych leukocytach! Młody ułożył książkę na pluszowej biedronce i zaczął przeglądać. “Szukam walecznego obrazka!” – wyjaśnił zebranym.

“Waleczny obrazek” – to najważniejsza część książki. Na stronie sto trzydziestej trzeciej, wymiętej, pogniecionej, z zagiętym rogiem, znajduje się ilustracja przedstawiająca białe krwinki podczas walki z wirusami. Dookoła krążą pracowite makrofagi, sprzątające pobojowisko. Tej właśnie strony szukał Młody, co nie przeszkodziło mu w wyjaśnianiu treści innych kartek z wertowanej książki.

Opowiadał dziadkom o płytkach krwi i o komórkach macierzystych. Tłumaczył, które krwinki mają jądra komórkowe, a które nie. Używał różnych skomplikowanych słów w stylu: “bazofil”, “monocyt” i “osteoblast”. Kropka kiwała głową i powtarzała poszczególne zdania, co potęgowało surrealizm sytuacji.

Dwuletnia dziewczynka: “Płytti twi zalepiajom te janti”. “Monocyt niscy nawet sto battei”

Tymczasem jej czteroletni brat nie przerywał wykładu. Mówił o systemach obronnych organizmu, o tym jak walczyć z gronkowcami i paciorkowcami. Mówił i mówił. Babcia i Dziadek słuchali jak urzeczeni. Matka ukradkiem ocierała łzę wzruszenia i dumy. “Mój ci on!” – myślała sobie – “Geniusz mały, geek, profesor, Einstein, mój mądry mały ludzik! Ja go urodziłam”. – odpędzając jednocześnie nieznośną myśl, że chyba nie po niej ów geniusz odziedziczył.

A chłopczyk, zupełnie nieświadomy wzruszenia i opadniętych szczęk, jakie wywołał swoim wykładem tłumaczył dalej spokojnym głosem o neuronach, które przekazują ważne wiadomości w organizmie. O endorfinach, które mogą zwalczyć impulsy bólu (bo dla niego ta cała książka to jak walka dobra ze złem).

Wówczas pomyślałam sobie, że wszelkie oznaczenia wiekowe na zabawkach i ksiażkach to totalny bullshit. Niepotrzebne ograniczanie i “upupianie” dzieci. Bo dzieci są mądre!

U nas biologiczno-fizjologiczne dialogi trwają już od kilku miesięcy. Fascynacja “Było sobie życie” jakoś nie przechodzi. Książka dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym jest codziennie oglądana, a zmęczeni rodzice, którzy woleliby wieczorem poczytać jakąś prostą historię o piesku czy jeżyku, zamiast tego recytują informacje o składzie krwi i czują się jak wyciągnięci do tablicy z powrotem w liceum.

Najwidoczniej dzieci nic sobie nie robią z oznaczeń wiekowych. Albo coś lubią, albo nie.

W naszym domu pojawiły się ostatnio mapy i globusy. Sama uwielbiałam mapy w dzieciństwie, więc pomyślałam, że może i Stworom się spodobają. Wybrałam mapę ścienną, na której jest pełno ilustracji, prowokujących pytania.. a pod spodem dyskretne wyjaśnienia dla niedouczonych rodziców. Wiedza bezboleśnie wtłacza się do głów, tych dużych i tych małych. Tak jak powinna – jest fascynująca, ciekawa. Jest czymś rozbudzającym wyobraźnię, zapowiedzią nowych pasji. Dzieci wpatrują się w mapę świata na ścianie i oglądają mapę tętnic na obrazkach w książce. Chłoną. Nie wiem ile z tego rozumieją. Ile zapamiętają. Być może nic! Ale to nie jest ważne.

A te dialogi, które pojawiają się w domu! Bezcenne:

“Mamo, czy ja poczułem impuls bólu?” – pyta czterolatek podnosząc się z podłogi po upadku.

“Mamo, ja widziałem statek odkrywców!” – krzyczy tenże widząc żaglówkę na jeziorze.

“Mam jantę” – chlipie dwuletnia Kropka, patrząc na rozcięty palec – “ale to nic!” – dodaje krzepiąco – “te płytti twi* zalepiom!” (*płytki krwi)

Dwójka dzieci siedzi przy stole. Nagle starsze stwierdza:

“Moje receptory mowią, że herbata jest za ciepła!”

Młodsze kosztuje herbaty i ze znawstwem potwierdza: “Moje tez mówią leceptoly”.

Przynajmniej nie mogę powiedzieć, że macierzyństwo mnie uwstecznia – w domu sami intelektualiści :D.